Żywność w terenie

Zima w górach

Niezależnie, czy wybieramy się na zimową wspinaczkę, czy wyjazd typowo narciarski, zapasy żywności ze względów logistycznych powinny być jak najlżejsze wagowo. Sprawdzą się tu produkty liofilizowane (suszone). Są one trwałe, przygotowane praktycznie bez udziału środków konserwujących i lżejsze od surowców wyjściowych nawet do 90 proc. Przy tym zachowują swoją naturalną konsystencję i smak oraz większość wartości odżywczych. Przyrządza się je w bardzo prosty sposób - zalewając wrzątkiem, a po około 10 minutach danie jest gotowe do spożycia. Na rynku dostępne są gotowe zestawy liofilizowane oraz poszczególne produkty osobno, a z informacji na opakowaniu dowiemy się o ich wartości energetycznej i zawartości składników odżywczych po przyrządzeniu. Jedzenie podczas zimowej wyprawy górskiej powinno być zarówno bogate w te składniki, jak i odpowiednio kaloryczne, gdyż w tych warunkach tracimy znacznie więcej energii. Ważne jest też regularne spożywanie wszystkich posiłków – to uwaga dla osób, które nie mają zwyczaju jadać  śniadań, a takich jest niemało.

Co jeść? Na pierwszy posiłek po nocnej przerwie bardzo dobre są owsianki, do których można dodać rodzynki, suszone morele i orzechy, ewentualnie odżywkę białkową dla zwiększenia wartości odżywczej i energetycznej. Ze względu na czasowy rozkład aktywności (krótki dzień i wykorzystanie go do maksimum) podczas wspinania lub zjazdów energię uzupełniamy wartościowymi odżywczo przekąskami (tzw. szturm żywienie). Zaliczają się do nich wszelkie batony energetyczne – warto zakupić niezamarzające nawet w bardzo niskich temperaturach, poza tym sezamki, czekolada z orzechami, ostatecznie krakersy lub żelki. Powinny być one zapakowane tak, aby można było z łatwością je otworzyć w rękawiczkach. Rozkładamy je po wszystkich kieszeniach kombinezonu, w klapie lub pasie plecaka – tak, aby dostęp do nich był stały i łatwy podczas poruszania się.

Co zabrać? Na pewno doskonałe będą musli na bazie płatków owsianych i/lub żytnich z dodatkiem orzechów, migdałów i suszonych owoców. Warto przygotować je samodzielnie w domu. Do tego mleko w proszku, które będziemy przygotowywać na kuchence turystycznej, ewentualnie skondensowane (niesłodzone) w puszkach, które można przyrządzić bez gotowania.

Nie sposób zabierać ze sobą chleb w bochenkach. Jedynym pieczywem miękkim, nadającym się do zabrania, jest pumpernikiel. Oprócz niego pozostaje jedynie pieczywo chrupkie. Brak tradycyjnego pieczywa trzeba będzie rekompensować innymi wypełniaczami węglowodanowymi.

Podobnie jak w przypadku wyjazdów zimowych, przy braku dostępu do sklepów trzeba mieć ze sobą żywność liofilizowaną, które jest lekka i łatwa w przyrządzeniu. Przyda się też kisiel i budyń błyskawiczny, zupy typu „gorący kubek” i makaron, który jest bardzo dobrym źródłem węglowodanów.

Nawadnianie

Jest to najważniejsza sprawa, niezależnie od rodzaju wyjazdu i pory roku. Zimą w górach zapotrzebowanie organizmu na wodę kilkakrotnie wzrasta, niekiedy nawet do 4-6 litrów na dobę. Odpowiednie nawodnienie zapobiega chorobie wysokościowej. Podczas wypadów letnich zapotrzebowanie na płyny jest również większe niż zwykle, w związku z wysiłkiem i poceniem się.

Wodę zimą w górach można pozyskać ze śniegu. Nie zawiera ona jednak żadnych mikroelementów, dlatego jeżeli będziemy zdani na taki sposób jej zdobywania, konieczne jest zabranie saszetek z proszkiem elektrolitowym, który można kupić w każdej aptece. Zwykle stosuje się go w ilości jednej saszetki na 250 ml wody.

Podczas wyjazdów letnich wodę można czerpać z napotkanej rzeki lub jeziora. W zasadzie powinno się ją zawsze przegotować. Surową można pić jedynie z potoków o rwącym nurcie.